-
Spellen en het brein
Inleiding
Spellen worden in de regel gezien als vermaak en invulling van de vrije tijd. Gewoon gezellig een potje spelen. Maar spellen zijn veel meer dan dat. Het spelen ervan heeft een positieve invloed op de cognitieve functies. Het doet je hersenen goed. En ik durf hard op te zeggen dat iedereen zou moeten spelen om jong van geest te blijven.
Door het spel stimuleren we heel veel cognitieve functies en houden we ons brein fit. We stimuleren 1. het geheugen, 2. de aandacht en concentratie en 3. de logica. Spellen spelen helpt om cognitieve functies te behouden en de achteruitgang van het geheugen te vertragen. Het zou dus heel goed zijn om zo lang als mogelijk een spel te spelen!
Het geheugen: Het geheugen is het vermogen om informatie te onthouden, op te slaan en later weer op te halen. Het geheugen kent verschillende soorten processen die samenwerken om ons in staat te stellen te leren, te herinneren en te functioneren in het dagelijks leven. We hebben een zintuiglijk geheugen (visueel en auditief): Dit is het kortstondige geheugen dat informatie van onze zintuigen opvangt. Het duurt slechts enkele seconden en helpt ons om snel te reageren op onze omgeving. En we hebben een korte- en lange termijn geheugen. Een korte termijn geheugen houdt informatie vast die we op dit moment gebruiken. Het is beperkt in capaciteit en duur, meestal slechts enkele seconden tot minuten. Een lange termijn geheugen slaat informatie voor langere tijd op, van dagen tot jaren.
De meeste spellen die een beroep doen op het visuele en korte termijn geheugen zijn gericht op jonge kinderen. “Kun je onthouden wat je zojuist hebt gezien?”, “Kun je het ook nog onthouden als er een beurt van de ander tussen zit?” Het spel Foxy, Birdie, Nocturnally en De Geheime Gang vragen allemaal iets van het korte termijn geheugen. We combineren 2 plaatjes die bij elkaar horen. De plaatjes zie je kortstondig, dan moet je ze kortstondig onthouden en sla je de plek waar je ze hebt gezien op om het een volgende beurt weer uit je geheugen te halen.
Kroko’s Sok, MicroMacro en De zoek en vind Boerderij, doen voornamelijk een beroep op je visuele geheugen. Je krijgt permanent aanwezig visuele informatie waarmee je iets moet doen. Met de vraag: “Waar heb ik dat toch gezien?” Als je het niet meer weet, ga je opnieuw met je blik over het spel.
Voor pubers en volwassenen zijn er spellen die een beroep doen op het lange termijn geheugen. Allerlei quizachtige spellen zoals IKnow en Hitster doen er een beroep op. Hitster, het populaire muziek spel doet tevens een beroep op je auditieve geheugen – een kort fragment van herkenning - dat haalt een herinnering uit je lange termijn geheugen.
Zou het zo kunnen zijn dat het trainen van het korte termijn geheugen met de spellen bij peuters en kleuters er voor zorgt dat ik nooit meer een spel win dat iets vraagt van mijn korte termijn geheugen?
Verhoogde aandacht en concentratie: Veel spellen vereisen aandacht en concentratie. Een cognitieve functie die je nodig hebt om je taak af te maken. Door deze aan te spreken en te trainen met behulp van een spel, zal het maken van huiswerk, aandachtig werken of oprecht luisteren in een gesprek verbeteren. Je leert ergens mee bezig zijn zonder afgeleid te worden; door je mobiele telefoon bijvoorbeeld.
Elk spel waarbij het thema je interesse heeft, kan een bijdrage aan aandacht en concentratie leveren. Je bent er bij, doet mee, blijft betrokken en speelt samen.
Ben je een natuur- of dierenvriend. Dan zullen Forest Shuffle, Isle of Cats en Zooloretto beter bij je passen dan wanneer je van je meer van Dino’s houdt. Dan is de Raptor Race of SOS Dino meer passend. Houd je van Robots dan zul je eerder grijpen naar Starcadia Quest en Robo Rally. Ben je Lego® freak speel je het liefste Monkey Palace en echte wielerliefhebbers spelen het liefste Mind Cycling. Je duikt als het ware in de rol van de renner. Er worden tegenwoordig zo veel verschillende spellen uitgegeven dat elk interesse gebied wel ergens in een spel verwerkt is.
Je zult bij elk spel waarbij de tegenstander kan foetelen, vals spelen, of spellen waarvan je zelf de spelregels niet kent, moeten opletten. Voor je het weet verlies je omdat je tijdens het spel niet oplet. De aandacht en concentratie is bij volwassenen groter dan bij kinderen. Wij volwassenen hebben gewoon langer mogen oefenen.
Neuroplasticiteit. Neuroplasticiteit verwijst naar het vermogen van de hersenen om zich aan te passen en te veranderen als reactie op nieuwe ervaringen, leerprocessen en omgevingsfactoren. Dit proces omvat het vormen van nieuwe verbindingen tussen neuronen (zenuwcellen) en het versterken of verzwakken van bestaande verbindingen. Spellen moedigen de hersenen aan om nieuwe reacties te geven op nieuwe uitdagingen of informatie.
Er zijn spellen waarbij het startpunt in je beurt telkens anders is. Nadat iedereen is geweest kun je al het ware opnieuw beginnen met denken en bedenken. Bij Everdell is één van de gehoopte acties niet meer mogelijk, bij Ticket to Ride legt net iemand een treintje op een plek waar jij hem had willen leggen, bij Azul worden de stenen voor je neus weggekaapt of rijdt een speler het gaatje net dicht tijdens Mind Cycling. Je zult dus iets anders moeten doen dan je in je hoofd had.
En het mooie van deze neuroplasticiteit is dat dit een heel leven duurt. Zelfs op oudere leeftijd kunnen de hersenen zich blijven aanpassen en nieuwe verbindingen vormen.
Tot slot. Speel een spel! Het kan ook je stress verminderen. Het spelen van spellen kan een mentale onderbreking bieden van de dagelijkse stress. Ze houden je geest op een plezierige manier bezig en laten 'feel good'-chemicaliën vrij in de hersenen, wat stress en angst kan verlichten.
Arjan Muller
Spellen worden in de regel gezien als vermaak en invulling van de vrije tijd. Gewoon gezellig een potje spelen. Maar spellen zijn veel meer dan dat. Het spelen ervan heeft een positieve invloed op de cognitieve functies. Het doet je hersenen goed. En ik durf hard op te zeggen dat iedereen zou moeten spelen om jong van geest te blijven.
Door het spel stimuleren we heel veel cognitieve functies en houden we ons brein fit. We stimuleren 1. het geheugen, 2. de aandacht en concentratie en 3. de logica. Spellen spelen helpt om cognitieve functies te behouden en de achteruitgang van het geheugen te vertragen. Het zou dus heel goed zijn om zo lang als mogelijk een spel te spelen!
Het geheugen: Het geheugen is het vermogen om informatie te onthouden, op te slaan en later weer op te halen. Het geheugen kent verschillende soorten processen die samenwerken om ons in staat te stellen te leren, te herinneren en te functioneren in het dagelijks leven. We hebben een zintuiglijk geheugen (visueel en auditief): Dit is het kortstondige geheugen dat informatie van onze zintuigen opvangt. Het duurt slechts enkele seconden en helpt ons om snel te reageren op onze omgeving. En we hebben een korte- en lange termijn geheugen. Een korte termijn geheugen houdt informatie vast die we op dit moment gebruiken. Het is beperkt in capaciteit en duur, meestal slechts enkele seconden tot minuten. Een lange termijn geheugen slaat informatie voor langere tijd op, van dagen tot jaren.
De meeste spellen die een beroep doen op het visuele en korte termijn geheugen zijn gericht op jonge kinderen. “Kun je onthouden wat je zojuist hebt gezien?”, “Kun je het ook nog onthouden als er een beurt van de ander tussen zit?” Het spel Foxy, Birdie, Nocturnally en De Geheime Gang vragen allemaal iets van het korte termijn geheugen. We combineren 2 plaatjes die bij elkaar horen. De plaatjes zie je kortstondig, dan moet je ze kortstondig onthouden en sla je de plek waar je ze hebt gezien op om het een volgende beurt weer uit je geheugen te halen.
Kroko’s Sok, MicroMacro en De zoek en vind Boerderij, doen voornamelijk een beroep op je visuele geheugen. Je krijgt permanent aanwezig visuele informatie waarmee je iets moet doen. Met de vraag: “Waar heb ik dat toch gezien?” Als je het niet meer weet, ga je opnieuw met je blik over het spel.
Voor pubers en volwassenen zijn er spellen die een beroep doen op het lange termijn geheugen. Allerlei quizachtige spellen zoals IKnow en Hitster doen er een beroep op. Hitster, het populaire muziek spel doet tevens een beroep op je auditieve geheugen – een kort fragment van herkenning - dat haalt een herinnering uit je lange termijn geheugen.
Zou het zo kunnen zijn dat het trainen van het korte termijn geheugen met de spellen bij peuters en kleuters er voor zorgt dat ik nooit meer een spel win dat iets vraagt van mijn korte termijn geheugen?
Verhoogde aandacht en concentratie: Veel spellen vereisen aandacht en concentratie. Een cognitieve functie die je nodig hebt om je taak af te maken. Door deze aan te spreken en te trainen met behulp van een spel, zal het maken van huiswerk, aandachtig werken of oprecht luisteren in een gesprek verbeteren. Je leert ergens mee bezig zijn zonder afgeleid te worden; door je mobiele telefoon bijvoorbeeld.
Elk spel waarbij het thema je interesse heeft, kan een bijdrage aan aandacht en concentratie leveren. Je bent er bij, doet mee, blijft betrokken en speelt samen.
Ben je een natuur- of dierenvriend. Dan zullen Forest Shuffle, Isle of Cats en Zooloretto beter bij je passen dan wanneer je van je meer van Dino’s houdt. Dan is de Raptor Race of SOS Dino meer passend. Houd je van Robots dan zul je eerder grijpen naar Starcadia Quest en Robo Rally. Ben je Lego® freak speel je het liefste Monkey Palace en echte wielerliefhebbers spelen het liefste Mind Cycling. Je duikt als het ware in de rol van de renner. Er worden tegenwoordig zo veel verschillende spellen uitgegeven dat elk interesse gebied wel ergens in een spel verwerkt is.
Je zult bij elk spel waarbij de tegenstander kan foetelen, vals spelen, of spellen waarvan je zelf de spelregels niet kent, moeten opletten. Voor je het weet verlies je omdat je tijdens het spel niet oplet. De aandacht en concentratie is bij volwassenen groter dan bij kinderen. Wij volwassenen hebben gewoon langer mogen oefenen.
Neuroplasticiteit. Neuroplasticiteit verwijst naar het vermogen van de hersenen om zich aan te passen en te veranderen als reactie op nieuwe ervaringen, leerprocessen en omgevingsfactoren. Dit proces omvat het vormen van nieuwe verbindingen tussen neuronen (zenuwcellen) en het versterken of verzwakken van bestaande verbindingen. Spellen moedigen de hersenen aan om nieuwe reacties te geven op nieuwe uitdagingen of informatie.
Er zijn spellen waarbij het startpunt in je beurt telkens anders is. Nadat iedereen is geweest kun je al het ware opnieuw beginnen met denken en bedenken. Bij Everdell is één van de gehoopte acties niet meer mogelijk, bij Ticket to Ride legt net iemand een treintje op een plek waar jij hem had willen leggen, bij Azul worden de stenen voor je neus weggekaapt of rijdt een speler het gaatje net dicht tijdens Mind Cycling. Je zult dus iets anders moeten doen dan je in je hoofd had.
En het mooie van deze neuroplasticiteit is dat dit een heel leven duurt. Zelfs op oudere leeftijd kunnen de hersenen zich blijven aanpassen en nieuwe verbindingen vormen.
Tot slot. Speel een spel! Het kan ook je stress verminderen. Het spelen van spellen kan een mentale onderbreking bieden van de dagelijkse stress. Ze houden je geest op een plezierige manier bezig en laten 'feel good'-chemicaliën vrij in de hersenen, wat stress en angst kan verlichten.
Arjan Muller
Reacties (0)
Geen reacties gevonden.